Günümüzde, gelişen teknoloji ile birlikte elektriği ve elektrikli gereçleri kullanmadığımız tek bir an bile yok. Peki her gün kullandığımız, oldukça hassas ve pahalı LED televizyonumuzu veya bilgisayarımızı uzun ömürlü kullanabilmek için en önemli etkenin sabit voltaj aralığındaki akımda çalışması olduğunu söylesek?
Türkiye’de elektronik aletler için standart voltaj seviyesi 220 Volt 50 Hertz olduğu biliniyor. Bazı durumlarda prizdeki bir elektronik alete gelen bu voltaj seviyesi yükselerek elektronik cihazın içindeki bileşen ve kabloları ısıtıp yanmasına sebep olabiliyor. Sonuç ise, bu araçların hasarı veya masraflı onarım ücretleriyle karşı karşıya gelmek oluyor. Üstelik çoğu elektronik cihaz için bu şekilde oluşan hasar, garanti kapsamında karşılanmıyor. Bu zararın önüne geçmek için ise en önemli yardımcı: Akım korumalı prizler
Akım korumalı prizler söz konusu olduğunda çeşitli sorular karşımıza çıkmakta: Akım korumalı priz nedir?, Akım korumalı priz ne için kullanılır?, Akım korumalı priz özellikleri nedir? Akım korumalı priz almaya gerek var mı? LED TV için akım korumalı priz gerekli midir? Ya da akım korumalı priz çok elektrik harcar mı? Bu yazımızda tüm bu soruların yanıtlarını; elektronik cihazların dostu, akım korumalı priz nedir, özellikleri ve gereklilikleri nelerdir sizler için derledik.
Görünüşte tıpkı bir uzatma kablosuna benzeyen akım korumalı prizlerin görevi; elektrikle çalışan bir aletin ani güç dalgasına maruz kalmasını engelleyerek, yüksek voltajın cihaza verebileceği zararın önüne geçmektir. Yani sadece çoklu girişleri bulunan bir uzatma kablosundan çok daha farklı bir işleve sahip; Elektronik cihazın düzensiz akımlar yüzünden başına gelebilecek hasardan korumak.
Akım korumalı prizlerin içinde bulunan devre sayesinde yüksek voltajlı bir akımı direkt cihaza iletmek yerine, fazla voltajı absorbe edip zemine yönlendirerek olası tehlikelerden korur. Pahalı ve hassas mikro işlemcilere sahip cihazlar sabit voltaj aralığında bulunan akım ile çalıştığından bu gereçlerin (cep telefonları için şarj aletleri, mikrodalga fırın, müzik/ses sistemleri, oyun konsolları, televizyon ve bilgisayar…) akım korumalı priz ile kullanmak sizi hem tehlikelerden korur hem de çıkabilecek ekstra masrafların önüne geçer.
Okuduklarınızla birlikte siz de akım korumalı priz kullanmaya karar verdiyseniz gelin bir de satın almadan önce göz önünde bulundurmamız gereken akım korumalı priz özelliklerine göz atalım:
-Akım korumalı prizlerin çalışma prensibine göre cihazın bağlı olduğu prizden gelen yüksek gerilimli elektriği yalıtarak zemine yönlendirmesi olduğundan bahsetmiştik. Burada en önemli nokta akım korumalı prizi kullanacağınız ev veya ofisinizde topraklama yapılmış uygun bir elektrik tesisatınızın olmasıdır. Eğer fazla akımın gönderileceği bir toprak yoksa, akım korumalı prizlerin etkin çalışması maalesef beklenemez. Yani “Evde topraklama yok akım koruyucu priz almak işe yarar mı?”sorusunun cevabı: “Etkili bir performans alamazsınız.” olacaktır.
-Hangi cihazlarınızı düzensiz elektrik dalgalarından korumak istediğinize karar verdiyseniz, alacağınız akım korumalı prizin yeterli çıkışı olduğundan emin olmalı. 3’lü, 4’lü veya 5’li… İhtiyacınıza göre seçim sizin.
-Akım korumalı prizin Joule (Jul) değeri ne kadar enerjiyi emebileceğini gösterir. Bu durumda akım korumalı prizin Joule değeri ne kadar yüksek olursa o kadar yüksek koruma sağlayacağını söyleyebiliriz. Enerji emme derecesinin minimum 600-700 Joule (Jul) olmasına dikkat edilmeli.
-Seçtiğiniz akım korumalı prizin maksimum güç değeri de önemli bir kriter. Hangi cihazı bağlayacaksanız ona göre akım korumalı prizi seçmek gerekmektedir. Zira akım korumalı prize maksimum güç değerinden yüksek güçte bir alet bağlamak çeşitli tehlikelere davet çıkarabilir.
-Gösterge ışığının olması akım korumasının gerçekleştiğini gösterir. LED ışıklı bir model tercih ederek bu şekilde bir kontrol sağlayabilirsiniz.
-Sertifikalı ve garantili ürün olması da ayrıca önemli etkenlerdendir.
Peki akım korumalı priz çok elektrik harcar mı? Bu prizleri kullanmak elektrik faturasında bize nasıl yansır? Akım korumalı priz ekstra elektrik harcamaz. Akım korumalı priz üzerinde fişe takılı olan cihazlar, bağlı oldukları süre boyunca kullanılan enerji dışında fazladan bir elektrik harcaması olmaz. Ama kapatma tuşu bulunan akım korumalı prizler ile cihazlar kullanılmadığında kapatılarak enerji tasarrufu sağlanabilir. Ayrıca hatırlatmakta fayda var, akım korumalı prizler olası hasarlardan cihazı koruduğu için sizi pahalı cihazlarınızın olası masraflarından da kurtarıyor.
Akım korumalı priz almaya gerek var mı diye sorduğunuzu duyar gibiyiz. Sadece bir tane elektronik cihaz bile kullanıyor olsanız akım korumalı priz tercih etmekte her zaman fayda var. Bahsettiğimiz gibi akım korumalı prizler ani ve düzensiz güç dalgalarına karşı cihazları korur. Yıldırım düşmesi, elektrik kesintileri, sigorta atması, elektrik şebekesindeki arızalar veya sadece cihazı açma anında gerçekleşen voltaj dalgalanmaları ile birlikte elektronik aletler yüksek voltajlı akıma maruz kalıyor. Ve maalesef elektrik şebekesi kaynaklı arızalar birçok elektronik aletin garanti kapsamında yer almıyor. Oldukça pahalı ve hassas elektronik cihazların bu şekilde bir hasara uğraması sonucunda da yangın vb. gibi canınıza ve çevrenize gelebilecek zararların oluşması haricinde, yüksek maliyetli onarım ya da cihazın yenilenme masrafları da çıkabilmekte. “LED TV için akım korumalı priz gerekli mi?” ya da “Akım korumalı priz bilgisayarı korur mu?” soruları için en güzel cevap: Elektronik cihazların hem sağlıklı hem de uzun ömürlü kullanılabilmesi ve düzensiz güç dalgalarının yıpratma etkisine karşı akım korumalı prizler en isabetli seçenek gibi görünmektedir.